عناصر اساطیری و حماسی در شعر شاعران برجسته ی مشروطه (ادیب الممالک فراهانی، ملک الشعرای بهار، عارف قزوینی، میرزاده ی عشقی، سید اشرف الدین گیلانی«نسیم شمال»)

عناصر اسطوره ای در شعر هر دوره از جایگاه خاصی برخورداراست. اگر در دوره ی سامانی و غزنوی گرایش به اسطوره از اهمیت خاصی برخوردار است و به عکس آن در عهد سلجوقی با توجه به شرایط موجود، عدم اقبال به باورهای ملی یک ویژگی سبکی در شعر محسوب می شود؛ در دوره ی مشروطه نیز با توجه به احوالات سیاسی اجتماعی این عصر بیشتر شاعران جریان ساز این عهد برای تحریک و برانگیختن عاطفه و حس مخاطبین خود، از این الگوهای نمادین استفاده کرده اند. برداشت های شاعرانه ی اساتید برجسته ی این دوره از داستان ها و اساطیر ملی و شخصیت های حماسی و تاریخی در تحکیم و القاء مفاهیم مطرح شده در دوره ی مشروطیت، بسیار حائز اهمیت است؛ به گونه ای که این پشتوانه-های محکم را با مسائل روز جامعه پیوند داده و از این طریق جرقه های غرور ملی را در دل های بسیاری از ایرانیان، شعله-ور ساختند. با توجه به تأثیر چشمگیر عناصر اسطوره ای در شعر این دوره، نگارنده به بررسی مصادیق این موضوع بر اساس عناصر پرکاربرد اساطیری با رعایت تقدم زمانی و نیز بسامد و اهمیتی که داشته اند، به تدوین این رساله پرداخته است. این رساله مشتمل بر شش فصل می باشد. فصل اول شامل مقدمه، کلیات و تعاریف است. فصل دوم دربردارنده ی اسطوره ی شاهان و پهلوانان ایران باستان می باشدکه بخش عمده ی این رساله را دربرگرفته است. فصل سوم مربوط به اسطوره ی شاهان تاریخی و بیان مجد و عظمت گذشته ی ایران است. فصل چهارم شامل اسطوره ی جانوران و اشیاء است که به صورت نمادین در ادبیات فارسی ماندگار گشته و زمینه ساز بیان بسیاری از مفاهیم سیاسی شده اند. فصل پنجم دربردارنده ی اساطیر عرایس و معاشیق است که در آن نگاه شاعران به وطن عاطفی و احساسی بوده است. فصل ششم مربوط به داستان پیامبران است. در این قسمت شاعران عملکرد پیامبران را سرلوحه ی خویش قرار داده و در بیدارسازی ملت از آن سود جسته اند.